'Het zit niet goed tussen de oren', Concludeert Pim Sturm tijdens het kenniscafe ondernemerschap rond het thema automatisering. 'Als je met een investering van € 100 euro in techniek, een besparing realiseert van € 100,- aan gewasbeschermingsmiddel en je conclusie is dat de investering niet rendeert dan zit het niet goed tussen de oren. Immers het rendement gaat verder dan alleen een financieel rekensommetje. Het rendement zit ook in minder gewasachterstand door gebruik van het gewasbeschermingsmiddel, verantwoording naar de maatschappij op basis van zinvolle monitoring en optimale plaagbeheersing en een grotere kans dat een middel in de benen blijft.'
Het kenniscafé richt zich met ondernemersthema’s als automatisering, organisatiestructuur en de werknemer als kapitaal op sleutelfigeren en ondernemers op de vollegrondsgroenteteeltbedrijven. In het kenniscafé met het thema automatisering ging Sturm in op de mogelijkheden van robotisering maar vooral op de gevolgen voor de organisatie. Sturm is eigenaar van loonbedrijf Sturm in de Wieringermeerpolder en heeft een goed inzicht op de mogelijkheden in de techniek. De uitdaging voor robotisering en automatisering zit niet eens in de aantrekkelijkheid voor personeel. Sturm legt uit dat het bedienen van de machines voor de huidige generaties twintigers vooral een vanzelfsprekendheid is. Ze zijn opgegroeid met telefoons, Playsations, Xbox’en en Nintendo’s. De ervaring die ze hebben met de bediening van deze digitale spelletjes zijn een goede basis voor bediening van moderne landbouwmachines. Het is nog wel zaak om deze generatie te vertellen dat er zulke mooie machines zijn. De aansluiting van de telers is volgens Sturm een grotere uitdaging. Automatisering leidt onherroepelijk tot aanpassing van de bedrijfsprocessen. En dat betekent loslaten van bestaande gewoontes en structuren om een stap te maken naar een nieuwe werkelijkheid waarin de techniek een belangrijke rol gaat spelen in de bedrijfsvoering.
In een eerdere sessie van het ondernemerscafé ging Britt Botman in op de verschillen in cultuur tussen de verschillende landen. Botman heeft als student aan de HVA een afstudeerscriptie gemaakt over deze verschillen en liet in een aantal beeldende voorbeelden de verschillen zien. Poolse mensen zullen nooit zeggen dat ze iets niet begrepen hebben na een uitleg. Dat wordt gezien als afgang. Als Nederlandse manager is de vraag “Heb je het begrepen?” een verkeerde vraag. De Poolse medewerker zal altijd ja zeggen. De juiste vraagstelling bepaalt of de boodschap overkomt. In dit geval is de vraag: “Zal ik het nog een keer uitleggen?” meer geschikt in een situatie van een instructie.
De beschikbaarheid van vakmensen én productiemedewerkers in de vollegrondsgroenteteelt, staat onder druk. Ondernemers in de Vollegrondsgroente zullen meer dan ooit moeten investeren in het vasthouden van arbeid. De aantrekkelijkheid van de werkgever bestaat uit zekerheid, continuïteit, ontwikkeling, prettige werksfeer en beloning. De zekerheid van het vollegrondsgroentebedrijf staat of valt met mensen. Ondernemers in de vollegrondsgroente zullen hun bedrijf moeten ontwikkelen tot een professionele organisatie met vastgelegde verantwoordelijkheden en een gedegen overlegstructuur.
Vollegrondsgroentenet en Talentoogst hebben in de winter van 2023-2024 drie Kenniscafé’s georganiseerd die de toekomst van werkgeverschap in de vollegrondsgroenteteelt belichten. Met een focus op het bieden van waardevolle inzichten en praktische oplossingen, hebben deze bijeenkomsten niet alleen ondernemers aangetrokken, ook werknemers op sleutelposities hebben de bijeenkomsten bezocht. Deze bijeenkomsten hebben aangetoond dat dit type kennisuitwisseling aansluit bij de behoeften van ondernemers en werknemers in de vollegrondsgroenteteelt en maken duidelijk hoe
Vollegrondsgroente.net en Talentoogst hierbij kunnen helpen. Door middel van gerichte presentaties en interactieve sessies hebben verschillende sprekers inzicht geboden in cruciale aspecten zoals bedrijfsstructuur, organisatie en technologische ontwikkelingen.
Tijdens de bijeenkomsten werd benadrukt hoe essentieel het is voor bedrijven in de vollegrondsgroenteteelt om zich te ontwikkelen tot professionele organisaties met duidelijk vastgelegde verantwoordelijkheden en een effectieve overlegstructuur. Daarnaast werd het belang van het koesteren van werknemers als waardevol kapitaal benadrukt, waarbij de nadruk lag op het creëren van een stimulerende leercultuur en het omgaan met culturele diversiteit binnen teams.
De kenniscafé’s boden inzicht in de uitdagingen en kansen die gepaard gaan met de opkomende technologieën zoals robotisering en automatisering in de vollegrondsgroenteteelt.
Gezien het succes en de positieve respons zullen dergelijke Kenniscafé-bijeenkomsten in de toekomst vaker worden georganiseerd, met als doel een voortdurende ondersteuning en ontwikkeling van de vollegrondsgroenteteelt. Talentoogst en Vollegrondsgroentenet blijven zich inzetten om ondernemers en werknemers te helpen met de uitdagingen en kansen in een veranderende sector.
Wil je meer weten over de Kenniscafé's, bel dan met Ulko Stoll van Van de Grond (06-20417225) of Hans Schilders, scholingsconsulent akkerbouw en vollegrondsgroenteteelt van Talentoogst (06-30601425).
Dit artikel is verschenen in het vakblad Van de Grond editie april 2024.
